Σαράκι
Με τον όρο «σαράκι ξύλου» περιγράφουμε φυτοφάγα έντομα που στις διατροφικές συνήθειες περιλαμβάνουν αυτή της κατανάλωσης ξύλου. Τα ξυλοφάγα έντομα (σαράκι) κατατάσσονται σε οικογένειες με βάση τα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά και τα στοιχεία της συμπεριφοράς τους. Τα ποικίλα είδη αυτών παρουσιάζουν διαφορές σε σχέση με τις προτιμήσεις του ξύλου που προσβάλουν. Κάποια προτιμούν ορισμένες ομάδες φυτών, όπως φυλλοβόλλα, κάποια άλλα τα αειθαλή και άλλα προτιμούν ειδικές οικογένειες δέντρων. Επιπλέον, οι προτιμήσεις τους αφορούν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ξύλου, όπως ο βαθμός αποσύνθεσής του, η σκληρότητά του και τμήμα αυτού (π.χ. εγκάρδιο ξύλο, σόμφο ή φλοιό).
Σε πολλά ξυλοφάγα έντομα παρατηρείται συμβιώση με πρωτόζωα ή βακτήρια. Τα μικρόβια αυτά είναι εγκατεστημένα στον πεπτικό σωλήνα των εντόμων και παράγουν κυτταρινάση, ένα ένζυμο που είναι αναγκαίο για τη διάσπαση της κυτταρίνης του ξύλου. Άλλα ξυλοφάγα έντομα, όπως οι τερμίτες συνθέτουν τη δική τους κυτταρινάση. Μερικά είδη εντόμων που ανήκουν στην κατηγορία «σαράκι ξύλου» τρέφονται με μύκητες, οι οποίοι διαβρώνουν το ξύλο. Τα έντομα αυτά με τη δράση του διασπείρουν τα σπόρια των μυκήτων σε μη προσβεβλημένα ακόμα μέρη.
Διαβάστε περισσότερα για την καταπολέμηση των τερμιτών και την απεντόμωση.ΞΥΛΟΦΑΓΑ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ
Τα ξυλοφάγα που συναντάμε σε οικίες έχουν προσαρμοστεί σε ξηρό ξύλο (επεξεργασμένο). Οι στοές που δημιουργούν είναι χωρίς χρώμα, στεγνές και με υπολείμματα ξύλου (πριονίδι). Αντίθετα, το σαράκι που προσβάλλει δέντρα σε εξωτερικούς χώρους έχει προσαρμοστεί σε ξύλο με περισσότερη υγρασία και οι στοές τους είναι άδειες, με καστανό χρώμα.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΞΥΛΟΥ
Ανάλογα με την υφή του, το ξύλο διακρίνεται σε δύο κατηγορίες, το μαλακό και το σκληρό. Μαλακό είναι το ξύλο των κωνοφόρων δέντρων, όπως το έλατο, το πεύκο ενώ σκληρό είναι το ξύλο των πλατύφυλλων, όπως ο ευκάλυπτος, η καρυδιά κ.ά. Κάποια είδη ξυλοφάγων εντόμων προτιμούν μόνο το ξύλο της μίας κατηγορίας ενώ κάποια άλλα δεν παρουσιάζουν διάκριση.
Επιπλέον, στοιχεία όπως η υγρασία, η χημική σύσταση, η παρουσία μυκήτων και πρόσθετων στοιχείων συντήρησης (π.χ. βερνίκι, χημικά σκευάσματα εμποτισμού) επηρεάζουν την ευαισθησία του ξύλου στις προσβολές από σαράκι.ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΞΥΛΟΦΑΓΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ
Το σαράκι ξύλου και τα έντομα που ανήκουν στην κατηγορία αυτή κατατάσσονται κυρίως σε τρεις εντομολογικές τάξεις: τα κολεόπτερα, τα υμενόπτερα και τα ισόπτερα.
- Τα κολεόπτερα είναι τα λεγόμενα «σκαθαράκια». Πρόκειται για μια μεγάλη τάξη εντόμων και περιλαμβάνει έντομα μικρού μεγέθους. Ο κύκλος τους εμφανίζει προνυμφικό και νυμφικό στάδιο και προσβάλλουν πολλά είδη ξύλου. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το κλασσικό «σαράκι».
- Τα Υμενόπτερα περιλαμβάνουν έντομα που μοιάζουν με σφήκες, έχουν έντονους χρωματισμούς και δύο ζεύγη πτερύγων. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι ξυλοφάγες μέλισσες και τα ξυλοφάγα μυρμήγκια.
- Τα Ισόπτερα είναι η τελευταία τάξη εντόμων του είδους αυτού και σ’ αυτή ανήκουν οι τερμίτες. Οι τελευταίοι παρουσιάζουν μερικές ομοιότητες αλλά και σημαντικές διαφορές με τα μυρμήγκια.
Σαράκι – Αντιμετώπιση – Απεντόμωση
Για το σαράκι και την αντιμετώπιση των ξυλοφάγων εντόμων εφαρμόζονται διάφορες μέθοδοι. Η καταπολέμησή τους μπορεί να είναι βιολογική (φυσική) ή χημική. Η επιλογή καθορίζεται από παράγοντες, όπως το είδος του εντόμου (συνήθειες, συμπεριφορά), τα χαρακτηριστικά του χώρου που εμφανίζεται η προσβολή, καθώς και οι συνθήκες του περιβάλλοντος (π.χ. θερμοκρασία και υγρασία).
ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΕΝΤΟΜΩΣΗΣ
α. Η Χρήση ΕντομοκτόνωνΗ μέθοδος αυτή αφορά στην αντιμετώπιση με τη χρήση σκευασμάτων καταπολέμησης. Τα εντομοκτόνα είναι χαμηλής τοξικότητας και υψηλής υπολειμματικής δράσης (με μακρά διάρκεια) και είναι εγκεκριμένα για εφαρμογές σε κατοικημένους χώρους. Τα προϊόντα εφαρμόζονται με διάφορους τρόπους, όπως υπολειμματικούς ψεκασμούς, και εκνεφώσεις, ψυχρές και θερμές. Οι εκνεφώσεις πραγματοποιούνται με τη βοήθεια ειδικών συσκευών με τη βοήθεια των οποίων παράγεται νέφος σταγονιδίων (ψυχρές) ή σωματισίων καπνού (θερμή). Οι επιφάνειες καλύπτονται καθολικά. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται συχνότερα με στόχο την πρόληψη και δεν έχει τόσο κατασταλτικό χαρακτήρα. Διαβάστε περισσότερα για τη φιλικότητα των σκευασμάτων.
β. Ο ΥποκαπνισμόςΗ απεντόμωση με τη μέθοδο αυτή αφορά στη χρήση εντομοκτόνων σε μορφή αερίου. Τα σκευάσματα αυτά διαθέτουν εξαιρετική διεισδυτικότητα. και σε κατάλληλη συγκέντρωση είναι τοξικά για όλα τα στάδια των εντόμων. Οι απεντομώσεις με υποκαπνισμό έχουν άμεσα και ολοκληρωμένα αποτελέσματα. Χρησιμοποιούνται σε δύσκολες και εκτεταμένες προσβολές.
γ. Η Βιολογική Αντιμετώπιση-Θερμική Επεξεργασία (HeatTreatment)Είναι μέθοδος μη τοξικής καταπολέμησης. Στις εφαρμογές χρησιμοποιούνται ειδικές συσκευές, οποίες λαμβάνουν τον αέρα στο εσωτερικό του χώρου και τον επανεισάγουν θερμό. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται υψηλές θερμοκρασίες, στις οποίες έχουμε εξόντωση όλων των σταδίων των εντόμων. Η μέθοδος είναι οικολογική δεδομένου ότι δε χρησιμοποιείται κανένα είδος σκευάσματος. Με τη θερμική επεξεργασία πετυχαίνουμε και απολύμανση του χώρου (μικροβιοκτονία) εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών που εφαρμόζονται. Διαβάστε περισσότερα για τη βιολογική καταπολέμηση των εντόμων.
δ. Η Βιολογική Καταπολέμηση-Τροποποιημένη ΑτμόσφαιραΚατά την απεντόμωση αυτή το οξυγόνο (Ο2) της ατμόσφαιρας αντικαθίσταται από αδρανές αέριο, όπως άζωτο (N2) ή διοξείδιο του άνθρακα (CO2), το οποίο εισάγεται στο χώρο. Η έλλειψη οξυγόνου οδηγεί στην εξόντωση όλων των σταδίων των εντόμων. Η μέθοδος είναι οικολογική δεδομένου ότι δε χρησιμοποιείται κανένα είδος σκευάσματος και εφαρμόζεται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους για την καταπολέμηση σε σαράκι ξύλου, που προσβάλει ξύλινα αντικείμενα και ευπαθή έργα τέχνης. Επιπλέον, χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση εντόμων αποθηκευμένων προϊόντων, όπως δημητριακά και ξηροί καρμποί.
ε. Εφαρμογή Σκευασμάτων (Φάρμακο) ΕμποτισμούΚατά την εφαρμογή χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα προϊόντα με εντομοκτόνο και μυκητοκτόνο δράση. Τα σκευάσματα αυτά βρίσκονται σε ρευστή ή ημίρευστη κατάσταση, εφαρμόζονται στην επιφάνεια των προσβεβλημένων περιοχών και έχουν την ικανότητα να εισχωρούν σε βάθος. Η εφαρμογή πραγματοποιείται μηχανικά με πινέλο ή με ειδικά ψεκαστικά μέσα. Χρησιμοποιείται στην απεντόμωση ξύλινων αντικειμένων η ακόμα και μεγάλων επιφανειών.