Εισαγωγή
Οι ίουλοι (Diplopoda) ή διπλόποδα ή σκουλήκια ή είναι σκωληκόμορφααρθρόποδα που συνήθως φέρουν 30-90 ζεύγη ποδιών. Μερικά είδη φέρουν πάνω από 300 ζεύγη.
Αναγνώριση
Τα ενήλικα έχουν μήκος από 2 mm έως 11 cm. Είναι κυλινδρικά και κάποια ελαφρώς πεπλατυσμένα. Το χρώμα τους ποικίλει από μαύρο έως καφέ. Μερικά έχουν κόκκινο πορτοκαλί. Κάθε σωματικό τμήμα φέρει δύο ζεύγη ποδιών.
Βιολογία
Τα ενήλικα διαχειμάζουν σε εξωτερικούς χώρους. Τους καλοκαιρινούς μήνες αποθέτουν τα ωά τους σε κοιλότητες στο χώμα ή σε σωρούς οργανικής ύλης που βρίσκεται σε αποσύνθεση. Τα περισσότερα είδη έχουν 7-8 νυμφικά στάδια πριν λάβουν την τελική τους μορφή. Τα ενήλικα ζουν αρκετά χρόνια.
Μερικά είδη παράγουν έντονη κακοσμία. Οι εκκρίσεις τους περιέχουν συχνά υδοκυάνιο και ιώδιο, τοξικό σε άλλα αρθρόποδα και μικρά θηλαστικά. Στον άνθρωπο είναι δυνατό να προκαλέσουν δερματίτιδα.
Συνήθειες
Τα διπλόποδα έχουν μεγάλες ανάγκες σε νερό. Εμφανίζονται σε περιοχές με υψηλά επίπεδα υγρασίας και φυτικών υπολειμμάτων σε αποσύνθεση, όπως κλαδιά, φύλλα και γρασίδι. Είναι κυρίως νυχτόβια είδη. Το φθινόπωρο, συχνά μεταναστεύουν σε μεγάλους αριθμούς (κατά δεκάδες) προς νέες περιοχές. Το φαινόμενο οφείλεται στην έξοδό τους από χειμέρια νάρκη, γεγονός στο οποίο συμβάλλουν οι έντονες βροχοπτώσεις. Τα ενήλικα παρουσιάζουν μια τάση να ανεβαίνουν σε τοίχους και δέντρα με στόχο τη σύζευξη, οπότε δημιουργείται μια εικόνα εντυπωσιακή. Σε εσωτερικούς χώρους επιβιώνουν δύσκολα εξαιτίας έλλειψης υγρασίας.
Τα σκουλήκια είναι κυρίως σαπροφάγα, που σημαίνει ότι τρέφονται με οργανική ύλη που βρίσκεται σε αποσύνθεση, όπως φυτικά υπολείμματα. Ενίοτε, τρέφονται με νεκρά έντομα και σε περιόδους ξηρασίας με ζωντανούς φυτικούς ιστούς (φυτά).
Αντιμετώπιση-Απεντόμωση
Το βασικό στην καταπολέμηση είναι η μείωση της υγρασίας στους χώρους των εστιών, ώστε να περιοριστεί η ικανότητα τους προς αναπαραγωγή και επιβίωση. Συστήνεται το αυστηρό κούρεμα του χλοοτάπητα (γκαζόν), ο αερισμός και η αραίωσή του πυκνού γρασιδιού και η απομάκρυνση φυτικών υπολειμμάτων, όπως κλαδιά και φύλλα. Το πότισμα του κήπου είναι σκόπιμο να πραγματοποιείται νωρίς το πρωί.
Η εφαρμογή κατάλληλων εντομοκτόνων, εγκεκριμένων για κατοικημένους χώρους και φιλικών στον άνθρωπο και η απεντόμωση των χώρων, μπορεί να συμβάλλει στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση. Απαιτείται προσεκτική επιλογή των σκευασμάτων ώστε να ταιριάζει στη βιολογία των σκουληκιών και στοχευμένη χρήση στα σημεία των καταφυγίων και των χώρων δραστηριότητας.
Οι σαρανταποδαρούσες δεν μεταφέρουν μικρόβια, συνεπώς δεν απαιτείται απολύμανση στους χώρους.
